از طرفی بهترین راه دریافت این تركیبات موثر رعایت تنوع و تعادل در برنامه غذایی و استفاده مناسب از تمام گروه‌هایی غذایی به ویژه میوه‌ها و سبزیجات است. كمبود ویتامین‌ها در بدن، علائم متفاوتی ایجاد می‌كند كه گاهی بسیار خفیف و گاهی خطرناك و غیرقابل جبران است. از این رو می‌توان به نقش حیاتی آنها پی برد. نشانه‌های كمبود، با توجه به نوع هر ویتامین در نقاط خاصی از بدن ظاهر می‌شوند.

ویتامین A

ویتامین A در كبد ذخیره می‌شود و كمبود آن در مدت زمان كوتاه، عارضه‌ای ایجاد نمی‌كند چون كبد در مواقع ضروری مقادیر زیادی از آن را برای استفاده بدن آزاد می‌كند. برخی از بیماری‌ها مثل اختلالات جذب و اسهال چرب باعث می‌شوند، كبد نتواند میزان كافی از این ویتامین راجذب كرده و در نتیجه فرد دچار علائمی از كمبود این ویتامین می‌شود.

این علائم عبارت‌اند از اختلال در بینایی و شب كوری، اختلال باروری به ویژه در جنس مذكر، سقط خود به خود، كم خونی و اختلال در سیستم ایمنی.

ویتامین D

ویتامین D توسط نور خورشید در بدن ساخته می‌شود و در مناطقی كه نور خورشید كمتر به زمین می‌تابد، كمبود این ویتامین بیشتر مشاهده می‌شود و با علائمی مثل پوكی استخوان در بزرگسالان و نرمی استخوان در كودكان در حال رشد بروز می‌كند.

براساس آخرین تحقیقات، این ویتامین در پیشگیری از ابتلا به افسردگی و برخی از سرطان‌ها موثر است. همچنین نقش ویتامین D در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ام اس هم از دیگر نتایج این تحقیقات است.

ویتامین E و K

اگرچه كمبود ویتامین E و K چندان شایع نیست اما عوارضی از كمبود این دو ویتامین در مواردی كه این كمبود، شدید باشد، گزارش شده است. این نشانه‌ها عبارت‌اند از اختلال در انعقاد خود و شكستگی‌های استخوانی. درباره كمبود ویتامین E هم می‌توان به اختلالات عصبی، عضلانی و تولید مثل اشاره كرد.

ویتامین‌های گروه B

ویتامین‌های گروه B اهمیت بالایی در حفظ انرژی بدن دارند اما این ویتامین در بدن ذخیره نمی‌شود و تامین آن از طریق موادغذایی ضروری است. البته ویتامین B۱۲ تنها ویتامین گروه B محسوب می‌شود كه دارای ذخایر كبدی برای تامین نیازهای بدن به مدت ۵ تا ۷ سال بوده و تنها در گیاهخواران مطلق، كمبود آن به چشم می‌خورد.

ویتامین B۱

ویتامین B۱ یا تیامین از آن دسته ویتامین‌هایی است كه كمبود آن در بدن با نشانه‌های ظاهری در پوست همراه است. این ویتامین نقش بسیار مهمی در تولید انرژی ناشی از مصرف غذاها در بدن دارد. از دیگر علائم كمبود آن می‌توان به بی‌اشتهایی، كاهش وزن و علائم قلبی و عصبی اشاره كرد.

ویتامین B۲

ترس یا حساسیت نسبت به نور (فتوفوبیا)، سوزش، خارش و اشك ریزش چشم، كاهش شفافیت بینایی و درد و سوزش لب‌ها و زبان از جمله مهم‌ترین نشانه‌های كمبود ویتامین B۲ است. در مواقعی كه شدت كمبود ویتامین بالا باشد، بروز مشكلاتی مثل شكاف و ترك خوردگی لب، شكاف در پوست گوشه دهان و شقاق گوشه لب ها، ضایعات پوستی، زبان متورم ارغوانی و افزایش رشد مویرگ‌های اطراف قرنیه چشم نیز دیده می‌شود.

ویتامین B۳

وقتی این علائم را در بدن خود مشاهده كردید، امكان دارد به كمبود ویتامین B۳ مبتلا شده باشید: ضعف عضلانی، بی‌اشتهایی و سوء هاضمه و ضایعات پوستی. این كمبود با تغییرات پوستی نیز بروز می‌كند به این ترتیب كه نواحی از پوست كه در معرض نور آفتاب هستند (دست ها، بازو، گردن و پاها) دچار ترك خوردگی، تیرگی رنگ و درماتیت پوسته ریزی‌كننده خواهندشد.

حتی گاهی كمبود نیاسین سیستم عصبی را هم درگیر می‌كند كه اغلب با نشانه‌هایی مثل گیجی و منگی، التهاب عصبی و تغییرات دستگاه گوارش به شكل تحریك‌پذیری و التهاب غشای مخاطی دهان و لوله گوارش همراه است.

ویتامین B۶

ویتامین B۶ در بدن نقش مهمی داشته و كمبود آن موجب مشكلات پوستی و عصبی در فرد می‌شود و زمانی كه بدن فرد این ویتامین را به میزان كافی ذخیره نكرده باشد، دچار علائمی مانند ضعف، بی‌خوابی، نوروپاتی محیطی، التهاب زبان، التهاب حفره دهان و اختلال ایمنی سلولی خواهدشد.

فولات

كمبود فولات یا ویتامین B۹ منجر به بروز كم خونی در بدن شده و بررسی‌ها نشان می‌دهند كه عدم مصرف این عنصر حیاتی در دوران بارداری می‌تواند جنین را به نقایص سیستم عصبی مبتلا كند، زیرا در صورت بروز این كمبود هنگام بارداری، لوله عصبی جنین به صورت كامل تشكیل نمی‌شود و سلامت جنین به خطر می‌افتد. با این حساب توجه به مصرف كافی این ویتامین در تمام خانم‌ها به ویژه در سنین باروری ضروری است.

ویتامین B۱۲

یكی از عوارض مهم عدم مصرف ویتامین B۱۲ ایجاد عارضه كم خونی است كه همین امر زمینه ساز بروز مشكلات عصبی و استرس‌های مزمن را نیز فراهم می‌كند. بدنیست بدانید بی‌حالی و خستگی زودرس در افراد می‌تواند یكی از دلایل كمبود این ویتامین باشد.

ویتامین C

اگر می‌خواهید كمبود ویتامین C بدن تان را رفع كنید، سراغ مصرف تركیبات طبیعی حاوی این ویتامین بروید، زیرا كمبود این ویتامین نه تنها شما را مدام به انواع سرماخوردگی دچار می‌كند بلكه ممكن است به بیماری اسكوربوت هم مبتلا شوید.

همچنین حذف ویتامین C از رژیم افراد سالم طی ۳۰ روز حتی در صورت اشباع بودن ذخایر آن در بدن، علائم كمبود را تشدید می‌كند. بزرگسالان مبتلا به اسكوربوت ممكن است دچار تورم و خونریزی لثه، از دست دادن دندان، خواب آلودگی، خستگی، دردهای مفاصل در پاها، تحلیل عضلانی، ضایعات پوستی و تغییرات روانی مختلف شوند.

از دیگر علائم كمبود ویتامین C می‌توان به خونریزی زیرپوستی، پیچ‌خوردگی شدید موها، درد مفاصل، تورم لثه، افسردگی، سندروم شوگرن (نوعی اختلال التهابی مزمن و وابسته به دستگاه ایمنی) تب و تنگی نفس اشاره كرد.

منبع: آرمان        http://www.asriran.com/fa/news/443973